Το δημοψήφισμα του Ιουλίου και το ουσιαστικό του διακύβευμα έδωσαν την ευκαιρία σε μια σειρά πολιτικοποιημένων πολιτών, με διαφορετική μέχρι εκείνη τη στιγμή ιδεολογική και κομματική προέλευση και αναφορά, να συνυπάρξουν πολιτικά, οργανωτικά, μαζικά και κοινωνικά σε μια μάχη με κοινό στόχο.
Αν και η συστράτευση είχε τον τίτλο "Ναι! Μένουμε Ευρώπη!" γρήγορα έγινε αντιληπτό από τις τοποθετήσεις αυτών των ανθρώπων σε εφημερίδες, blogs και μέσα κοινωνικής δικτύωσης πως ουσιαστικά η συνύπαρξη αφορούσε την έκφραση της κοινής αγωνίας και της συμφωνίας όχι μόνο για τη διασφάλιση και συνέχιση της Ευρωπαϊκής Διαδρομής της χώρας, αλλά και της λογικής του ουσιαστικού εκσυγχρονισμού της χώρας αλλά και της κοινωνίας μας, της εφαρμογής πραγματικών μεταρρυθμίσεων, της άρνησης του λαϊκισμού και της ακατάσχετης παροχολογίας, της θετικής αντίληψης για το μέλλον της πατρίδας βασισμένης στο ρεαλισμό και την προσπάθεια κι όχι σε ψεύτικα όνειρα και από μηχανής θεούς.Με μεγάλη χαρά και ακόμα μεγαλύτερη ελπίδα είδα ανθρώπους που ανέκαθεν εκτιμούσα και που θεωρούσα ότι είχαμε κοινές προσεγγίσεις σε πολλά ζητήματα, αλλά που βρίσκονταν σε διαφορετικούς κομματικούς χώρους, να βρίσκονται πια χωρίς αναστολές στην ίδια ευρύτερη "παράταξη" του Ναι, ενώ, ταυτόχρονα, άνθρωποι που ανέκαθεν απορούσα για το πως ήταν δυνατόν να βρισκόμαστε στον ίδιο κομματικό χώρο, πλέον ανοιχτά να βρίσκονται απέναντι.
Για μένα, αλλά και είμαι σίγουρος για πολλούς άλλους, η συνύπαρξη αυτή έδωσε στο ερώτημα του δημοψηφίσματος μια άλλη, μεγαλειώδη διάσταση. Το Ναι δεν ήταν Ναι σε ένα ακατανόητο κείμενο συμφωνίας - σωτηρίας της χώρας. Ήταν Ναι στην πρόοδο και Όχι στην οπισθοδρόμηση , όπως αυτές οι έννοιες αποτυπώνονται σήμερα.
Παρά το αρνητικό τελικά αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, θεώρησα και συνεχίζω να θεωρώ πως εκείνη η συνύπαρξη μπορούσε να αποτελέσει την απαρχή της δημιουργίας ενός πραγματικά νέου, σύγχρονου, προοδευτικού πολιτικού φορέα που θα πάει την Ελλάδα μπροστά στα επόμενα χρόνια.
Ήλπιζα πως αυτή η συνύπαρξη, η οποία σημειωτέον συμπεριελάμβανε πολλά ενδιάμεσα κομματικά στελέχη των προοδευτικών και φιλοευρωπαϊκών κομμάτων, θα έβρισκε στις επερχόμενες εκλογές το δρόμο για τη συγκρότηση προεκλογικά ενός ευρύτερου συνασπισμού κομμάτων και παρατάξεων με στόχο να ξεφύγει η χώρα από τον τραγικό κατήφορο στον οποίο την έβαλε η διακυβέρνηση Συριζανέλ, αλλά και θα έθετε τις βάσεις για την τοποθέτησή της σε μια τροχιά ανόδου, εκσυγχρονισμού και μεταρρυθμίσεων.
Δυστυχώς κάτι τέτοιο δεν έγινε δυνατό. Από τις μέρες ακόμα των διερευνητικών εντολών η ΝΔ και ο αρχηγός της επέλεξαν το παλαιοκομματικό παιχνίδι του τακτικισμού, ανέστησαν τη λογική της "Πολυκατοικίας" και της ανασυγκρότησης της λαϊκής δεξιάς. Βλέποντας το ορατό ενδεχόμενο της πρώτης θέσης και του μπόνους των 50 εδρών, τράβηξε ξανά την ξεπερασμένη γραμμή προς το κέντρο και τη σοσιαλδημοκρατία κι άρχισε να χαϊδεύει τα αυτιά των μεταναστευσάντων ψηφοφόρων προς τους Ανέλ ή την ΧΑ.
Το Ποτάμι και ο νεοφώτιστος στην πολιτική αρχηγός του, ενώ αντιλαμβάνονται τη λογική της σύγκρουσης του παλαιού και του νέου τη σχηματοποιούν με βάση τη χρονολογία γέννησης των κομμάτων και επιδίδονται σε επιθέσεις προσωπικού και ηθολογικού περιεχομένου προς τους αντιπάλους τους, δυσκολεύοντας τις συνθήκες συνεύρεσης των προοδευτικών δυνάμεων. Την ίδια στιγμή είναι έτοιμος να προσφέρει συγχωροχάρτι στον Τσίπρα και στην Κυβέρνησή του, δηλώνοντας πάντα διαθέσιμος κυβερνητικός εταίρος. Πόσο νέα αντίληψη αλήθεια!
Στο τρίτο στρατόπεδο, αυτό της Σοσιαλδημοκρατίας, η πρόεδρός του Πασοκ προσπαθεί να ξαναδοκιμάσει την παλιά για το χώρο συνταγή της Ανασυγκρότησης, του Δημοκρατικού Προσκλητηρίου, της Συμπαράταξης, που τόσο διαδεδομένα είχε χρησιμοποιήσει ο χώρος σε κάθε εκλογική αναμέτρηση από το 1989 μέχρι σήμερα. Αφού πέτυχε μια πύρρεια νίκη κατά του έτερου κληρονόμου βαριάς οικογενειακής παράδοσης, αναζητεί την συσπείρωση του χώρου μέσα από μια σειρά συμβολικών κυρίως και ελάχιστα ουσιαστικών συμπράξεων προσπαθώντας να αναστήσει τον ήλιο του κινήματος. Όλα αυτά χωρίς να απαντά στο ερώτημα του τι σημαίνει σοσιαλδημοκρατική πρόταση σε μια χώρα δημοσιονομικά ελεγχόμενη από τους δανειστές και χωρίς κοινωνικό πλεόνασμα προς αναδιανομή. Διακηρύσσει, ορθά μεν, τη δικαίωση της στάσης του Πασοκ όλο αυτό το διάστημα αδιαφορώντας όμως για το ποιος θα είναι πρώτος στις εκλογές και μη διστάζοντας να προτείνει κυβερνητικό συνασπισμό με τη συμμετοχή του Σύριζα, ώστε ο τελευταίος να κληθεί να αποδείξει το ευρωπαϊκό του πρόσωπο, λες κι αυτό να ήταν το πρόβλημα της πατρίδας.
Σε αυτό το σκηνικό, δεν μπορώ παρά να αισθάνομαι απογοητευμένος, με βάση την -φρούδα όπως αποδείχθηκε- προσδοκία που είχα για το πολιτικό σύστημα. Κι η απογοήτευσή μου μεγαλώνει όταν βλέπω όλους αυτούς -πλην ελαχίστων εξαιρέσεων- που ανέφερα ότι ελπιδοφόρα είδα τον Ιούλιο να συνευρίσκονται σε κοινή αντίληψη, σήμερα να αναμασούν τα λόγια των κομματικών αρχηγών τους, μαντρωμένοι πάλι στη μάχη της φανέλας της παράταξης κι όχι της σημαίας της πατρίδας.
Σε αυτό το περιβάλλον δεν εμπνέομαι για καμιά συμμετοχή ή ενεργοποίηση, αυτάρεσκα, σάμπως θεωρών, πως κάποια συμμετοχή μου ή ενεργοποίηση θα έκανε καμία διαφορά! Μένει η ασημαντότητα της ψήφου μου που αμφιταλαντεύεται να πέσει είτε με την καρδιά είτε με το νου (για μένα δυστυχώς σήμερα δεν βρίσκονται και τα δυο στην ίδια πλευρά).
Και δυστυχώς, μετά από μια ακόμα χαμένη ευκαιρία, να νιώθω με τη μετανάστευσή μου, κάθε μέρα και πιο μακριά από την Ελλάδα, ή, για την ακρίβεια, την Ελλάδα κάθε μέρα πιο μακριά από μένα...
